Giải Tin học 10 – Bài 1. Thông tin và xử lí thông tin – KNTT
1. Thông tin và dữ liệu
Câu 1. Em hãy cho một ví dụ về thông tin có nhiều cách thể hiện dữ liệu khác nhau.
Câu 2. Em hãy cho một ví dụ về dữ liệu thể hiện nhiều thông tin khác nhau. Tính toàn vẹn của thông tin được thể hiện như thế nào trong ví dụ này?
Hướng dẫn giải:
Câu 1:
Ví dụ: Để giao tiếp với nhau, chúng ta có thể viết nội dung dưới dạng văn bản, âm thanh hoặc ký hiệu.
Câu 2:
Ví dụ:
- “40 độ” trong bản tin dự báo thời tiết có nghĩa là trời rất nóng
- “40 độ” trong nhiệt kế là thân nhiệt sốt cao.
Như vậy thông tin có tính toàn vẹn, nếu không đủ dữ liệu có thể làm thông tin bị hiểu sai.
2. Đơn vị lưu trữ dữ liệu
Câu 1. Định nghĩa nào về Byte là đúng?
A. Là một kí tự
B. Là đơn vị dữ liệu 8 bit
C. Là đơn vị đo tốc độ của máy tính
D. Là một dãy 8 chữ số
Câu 2. Quy đổi các lượng tin sau ra KB:
a. 3MB
b. 2GB
c. 2048B
Hướng dẫn giải:
Câu 1: Chọn B
Câu 2:
a. 3 MB = 3 x 1024 = 3072 KB
b. 2 GB = 2 x 1024 x 1024 = 2 097 152 KB
c. 2048 B = 2048 / 1024 = 2KB
3. Lưu trữ, xử lí và truyền thông bằng thiết bị số
Câu 1. Em hãy so sánh việc gửi thư theo đường bưu điện và gửi thư điện tử theo các tiêu chí tốc độ, chi phí, khả năng lưu trữ.
Câu 2. Giả sử để số hóa một cuốn sách kể cả văn bản và hình ảnh cần khối lượng dữ liệu khoảng 50MB. Thư viện của một trường có khoảng 2000 cuốn sách. Nếu số hóa thì cần khoảng bao nhiêu GB để lưu trữ? Có thể chứa nội dung đó trong thẻ nhớ 256GB hay không?
Hướng dẫn giải:
Câu 1. So sánh việc gửi thư theo đường bưu điện và gửi thư điện tử:
– Tốc độ: gửi thư điện tử có tốc độ nhanh hơn.
– Chi phí: gửi thư điện tử tiết kiệm chi phí hơn.
– Khả năng lưu trữ: gửi thư điện tử có khả năng lưu trữ lớn hơn gửi thư theo đường bưu điện
Câu 2.
– Nếu số hóa thì cần khoảng: 50 x 2000 / 1024 = 98GB để lưu trữ.
– Có thể chứa nội dung đó trong thẻ nhớ 256GB.
Luyện tập
Câu 1. Từ dữ liệu các môn học của học sinh, có thể rút ra những thông tin gì? Mô tả sơ bộ xử lí để rút ra một thông tin trong số đó.
Câu 2. Hình 1.3 là danh sách các tệp ảnh lấy ra từ thẻ nhớ của một máy ảnh số. Em hãy tính toán một thẻ nhớ 16GB có thể chứa được tối đa bao nhiêu ảnh tính theo độ lớn trung bình của ảnh?
Hướng dẫn giải:
Câu 1. Từ dữ liệu các môn học của học sinh, có thể rút ra:
- Kết quả học tập của học sinh
- Xếp loại hạnh kiểm.
Câu 2.
Độ lớn trung bình của ảnh: (10144 + 9888 + 10016 + 9440)/4 = 9872 KB.
Dung lượng của thẻ nhớ: 16 x 1024 x 1024 = 16777216 KB.
Một thẻ nhớ 16GB có thể chứa được: 16777216/ 9872 = 1699 ảnh tính theo độ lớn trung bình của ảnh.
Vận dụng
Câu 1. Trong thẻ căn cước công dân có gắn ship có thông tin về số căn cước, họ tên, ngày sinh, giới tính, quê quán,.. được in trên thẻ để đọc trực tiếp. Ngoài ra, các thông tin ấy còn được mã hóa trong QR code và ghi vào chip nhớ. Theo em điều đó có lợi gì?
Câu 2. Hãy tìm hiểu và mô tả vai trò của thiết bị số trong việc làm thay đổi cơ bản việc chụp ảnh.
Hướng dẫn giải:
Câu 1. Thông tin được mã hóa trong QR Code có lợi ích:
- Giúp việc truy xuất thông tin diễn ra nhanh chóng và tiện lợi.
- Thông tin truy xuất sẽ chính xác hơn.
Câu 2. Vai trò của thiết bị số trong việc làm thay đổi cơ bản việc chụp ảnh:
Sau khi ghi hình từ cảm biến máy ảnh kỹ thuật số và đi qua bộ khuếch đại, hình ảnh sẽ được chuyển đổi thành dữ liệu kỹ thuật số. Đây là nhiệm vụ của bộ chuyển đổi tương tự số (analog-to-digital converter). Hầu hết các máy ảnh hiện đại chuyển đổi thành 16 bit nhưng chỉ sử dụng 14 bit, và 2 bit kia cho phép linh hoạt hơn trong quá trình xử lý hậu kỳ và lọc. Trong đó, 14 bit tương ứng với 16.384 pixel, chứng tỏ hình ảnh có nhiều màu và cho dải màu rộng lớn trong máy ảnh kỹ thuật số hiện đại. Dữ liệu pixel này tiến hành xử lý hình ảnh. Bộ xử lý thực hiện một số thuật toán, lọc, gỡ lỗi và nén nếu bạn chọn hình thức lưu ảnh dưới dạng jpg. Hình ảnh cuối cùng sau đó được ghi vào thẻ của máy ảnh.
Xem thêm Bài 2. Vai trò của thiết bị thông minh và tin học đối với xã hội